Francja

KATEDRA NOTRE-DAME
Katedra w Strasburgu jest widocznym z daleka godtem miasta. Z kościoła okresu Karolingów pozostały tylko resztki odkryte w r. 1896. Zapewne padł on pastwą pożaru w r. 1007. Biskup Werinher rozpoczął w r. 1015 budowę romańskiej katedry, która została ukończona w r. 1030 i nazwana później jego imieniem. Budowla przetrwała kilka pożarów. Pożar r. 1176 zniszczył katedrę do tego stopnia, że konieczna stała się budowa nowej świątyni. Z romańskiej katedry zachowano kryptę, mury fundamentowe i część ścian, zwłaszcza prezbiterium i skrzydeł nawy poprzecznej. Budowa katedry okresu Hohenstaufów rozpoczęła się wkrótce po pożarze i do r. 1230 postępowała powoli w kierunku od wschodu do zachodu; nie przekroczyła jednak zarysu naw podłużnych. Całkowicie, lub prawie całkowicie romańskie pozostały w dzisiejszej katedrze prezbiterium, skrzyżowanie naw, obydwa skrzydła nawy poprzecznej i część ścian przylegających do tych skrzydeł kaplic św. Wawrzyńca (strona północna) i św. Katarzyny (strona południowa). Przebudowa naw podłużnych trwała w latach 1240-1275. W ten sposób powstała gotycka część katedry, składająca się z nawy środkowej i dwóch naw bocznych.

Budowę zachodniej, zupełnie nowej części katedry, rozpoczęto 2 lutego 1276 r. i ukończono 23 czerwca 1439. W latach 1284-1318 budowę prowadził mistrz Erwin z Steinbach. Zbudował część środkową aż do Galerii Apostołów nad wielką rozetą fasady zachodniej, z obu wież wykonał tylko dolne kondygnacje. Syn Erwina, Johann dodał wieżom po jednej kondygnacji, tak, że osiągnęły w r. 1345 poziom części środkowej. Budowniczy Gerlach dobudował trzecie kondygnacje obu wież (dzwonnice). Do r. 1388 połączono te kondygnacje łącznikiem (obecna dzwonnica) ponad rozetą, tak, że cała fasada uzyskała wysokość równą obu wieżom. Zamiar nadbudowania nad fasadą rodzaju baldachimu nad dzwonnicą spotkał się ze sprzeciwem radnych, odpowiedzialnych za budowę. Na życzenie rajców Ulrich Ensinger, jeden z budowniczych katedry w Munster (Monastyr) dodał nad wieżą północną ośmioboczną nadbudowę, którą budowniczy z Kolonii, Johann Hultz podwyższył o kilka metrów i zwieńczył maswerkowym hełmem wieżowym (ukończonym w r. 1439). Wieża o wysokości 142 m pozostawała przez wiele lat najwyższą wieżą kościelną Europy. Zamierzona nadbudowa wieży południowej nie doczekała się realizacji, a wieża zachowała wysokość 66 m i płaskie zakończenie tarasem.